रगत मानव र अन्य जनावरहरूमा हुने शरीरको तरल पदार्थ हो । यसका विभिन्न कार्यहरू तल समावेश गरिएको छ :
फोक्सो र तन्तु हरूमा अक्सिजन र पौष्टिक तत्व ढुवानी गर्ने,
घाउहरु बाट अनाबश्यक रगत बग्न बाट बचाउने
कोषहरूमा एन्टिबडीहरू पुर्याउने र संक्रमण सँग लड्ने
शरिरमा उत्पादन भएकाे फोहोरहरू मिर्गौला र कलेजोमा पुर्याउने जहा रगत फिल्टर र सफा हुन्छ
शरीरको तापक्रमलाई नियमित गर्ने
रक्त समूह चार प्रकारका हुन्छन् : A, B, AB र O भने RH फ्याक्टर चाहि दुई प्रकारका हुन्छन् : पोजेटिभ र नेगेटिभ
रगतका मुख्य ४ ओटा कम्पोनेन्ट हरु हुन्छन् : प्लाज्मा, रातो रक्त कोशिका, सेतो रक्त कोषहरू र प्लेटलेट. शिरा, धमनी र केशिकाहरूको माध्यमबाट बग्ने रगतलाई होल ब्लड को रूपमा चिनिन्छ। लगभग ५५% प्लाज्मा र ४५% रक्त कोष मिलेर होल ब्लड बन्छ ।
| प्रकार | समाप्ति मिति | टिप्पणी | भण्डारण तापमान(c) |
|---|---|---|---|
| Whole blood | ३५ दिन | यी भण्डारण समयहरू, उपयुक्त अवस्थामा भण्डार गरिएको छ भने मात्र मान्य हुन्छन् | 1-6 |
| रक्त अवयवहरू | |||
| Packed red blood cells (PRBCs) | ४२ दिन | 1-6 | |
| Platelet-rich plasma (PRP) | ७२ घण्टा | 20-24 | |
| Fresh frozen plasma (FFP) | ६ - १२ महिना | -18C वा चिसो | |
| Cryoprecipitate (Cryo-AHF) | ६ - १२ महिना | -18C वा चिसो | |
| Platelet concentrate (PC) | ५ दिन | ||
रगतमा हुने तरल पदार्थलाई प्लाज्मा भनिन्छ l प्लाज्मा पानी, चिनी, फ्याट, प्रोटीन र नुनको मिश्रण हो। प्लाज्मा को मुख्य काम रक्त कोशिकाको माध्यम बाट शरीरमा पोषक तत्व , शरिर मा उत्पादन भएका फोहोरहरू, एन्टिबडी, रगत जमाउने प्रोटिन, हर्मोनहरू, प्रोटिन जस्ता रसायनहरु ओसर्ने हो।
यिनिहरु उज्यालो रातो रङका हुन्छन् । रातो रक्त कोषहरू रगतमा सबैभन्दा बढि मात्रमा पाइनछन। यसको परिमाण ४० देखि ४५ प्रतिशत भन्दा माथि हुन्छ। रातो रक्त कोशिकाको आकार गोलकार डिक्स जस्तो र बीचमा समतल हुन्छ, अर्को शब्दमा भन्नु पर्दा डिस्कको दुबै सतह उथलो कटोरा जस्तै आकारको हुन्छ (रातो रक्त कोष डोनट जस्तो देखिन्छ)।
सेतो रक्त कोषहरूले शरीरलाई संक्रमणबाट बचाउँछ। यसको संख्या रातो रक्त कोशिका भन्दा कम हुन्छ र रगतको झन्डै १ प्रतिशत मात्र हुन्छ।
रातो र सेतो रक्त कोषहरूको विपरीत, प्लेटलेटहरू वास्तवमा कोशिकाहरू नभई कोशाहरूको सानो टुक्रा हुन्। प्लेटलेटले घाउ भएको ठाउँमा रगत जम्मा गरेर, घाइतेको रक्तवाहिनीको बाहिर टाँसिएर रगत जम्मा हुन सक्ने प्लेटफर्म बनाएर रगत जम्मा गर्ने प्रक्रियालाई (वा जमावट) सहयोग गर्दछ। यस प्रक्रिया द्वारा फिब्रिन क्लोटको उत्पादन हुन्छ । फिब्रिन क्लोटले घाउलाई ढाक्छ र रगत बाहिर निस्कनबाट रोक्छ।
एउटा दानले तीन व्यक्तिको जीवन बचाउन सक्छ। एउटा रक्तदान तीन जनासम्म मद्दत गर्न सक्ने विभिन्न रगत कम्पोनेन्टहरू प्रदान गर्दछ रक्त बैंकिंगले रगत संकलन, अलग गर्ने, र भण्डारण गर्ने प्रक्रियालाई जनाउँछ। रक्त बैंकहरूले रगत संकलन गर्दछ रगत र यसलाई यसको विभिन्न कम्पोनेन्टहरूमा विभाजित गर्नुहोस् ताकि तिनीहरू हुन सकून् बिरामीको आवश्यकता अनुसार सबैभन्दा प्रभावकारी प्रयोग। को दाता सामान्यतया पूरै रगतको एक पिन्ट दिन्छ। रगत परीक्षण गरिएको छ रक्त प्रकार र संक्रामक रोगको लागि (एचआईभी, हेपेटाइटिस बी, हेपेटाइटिस) सी र सिफलिस), र त्यसपछि रगत यसमा अलग हुन्छ घटक रातो रक्त कोशिका, प्लाज्मा र प्लेटलेटहरू। स्टक रगत त्यसपछि सीआर छ
रक्तदान सुरक्षित छ। नयाँ, डिस्पोजेबल उपकरणहरू प्रत्येक दाताका लागि प्रयोग गरिन्छ, त्यसैले रगत दान गरेर रक्तजनित संक्रमण संकलन गर्ने कुनै जोखिम छैन। रक्तदानको २ घण्टा भित्रमा, तपाईंको शरीरले हराएको फ्लुइडहरू प्रतिस्थापन गर्दछ। र केही हप्ता पछि, तपाईंको शरीर हराएको रातो रक्त कोषहरू प्रतिस्थापन गर्दछ। रक्तदान गर्ने स्वास्थ्य लाभहरूमा राम्रो स्वास्थ्य र क्यान्सर र हेमोक्रोमेटोसिसको जोखिम कम हुन्छ। यसले कलेजो र पनक्रियासलाई हुने क्षतिको जोखिम कम गर्न मद्दत गर्दछ। रक्तदानले हृदय स्वास्थ्य सुधार गर्न र मोटापा कम गर्न मद्दत गर्दछ।
तपाई राम्रो स्वास्थ्यमा हुनुहुन्छ
कम्तिमा ४५ किलोग्राम तौल
तपाई १८ देखि ६५ वर्षको हुनुहुन्छ
कहिल्यै स्वयं-इंजेक्शन ड्रग्स प्रयोग गर्नुभएको छ (प्रिस्क्रिप्शन बिना)
तपाईले आफ्नो शरीर तयार गर्नु पर्छ। यो रातो मासु, माछा, सिमी र पालक जस्ता फलामले भरिएको खाद्य पदार्थ खान महत्वपूर्ण छ, दान दिन दुई दिन पहिले प्रशस्त पानी पिउन, एक राम्रो निद्रा प्राप्त र तपाइँको दान अघि २ घण्टा पहिले स्वस्थ खाना खानु।